Yadımdadır, uşaqkən böyüklər bizə qırmızı paltarı dolabdan asarkən sancaq, iynə taxmağı tövsiyə edərdilər.Deyilənə görə cinlər aparıb geyinir, "ooraxdan, şaxdan salır". Yatarkən qorxmamaq üçün yastığa sancaq, iynə taxmaq tövsiyə olunurdu.Ümumiyyətlə, " gecə ikən qırmızı rəngli geyimlə yatmaq bəyənilmir" deyirdilər.Mən belə eşitdim. Çünki qırmızı rəng cinlərin sevimli rəngidir. Hətta uşaqkən cinlərin insanlarla bağlı doğrumu- yalanmı bilmirəm müxtəlif əhvalatlarını da eşitmişəm. İnsan düşüncəsində yer tutan bu cin məsələsi nə idi axı. Uzun zaman bu məsələ mənim üçün qaranlıq qaldı. Lakin bu gün mən öz oxucularıma cinlər haqqında kiçik bir məqaləmi təqdim etmək istəyirəm.
Lüğətdə " cin " sözü "cən" sözündən götürülmüş, mənası "gizlənmək" deməkdir." İns"in "gözlə görünənin" əksi olaraq cin "gözə görünmür".
Qurani Kərimdə buyurulur :
" Və cini də tüstüsüz oddan ( və ya odun bir qığılcımından) yaratdıq."
Rəhman,15
" Biz insanı quru və qoxumuş torpaqdan yaratdıq. Cinləri də daha əvvəl, dumansız atəşdən yaratdıq."
Hicr, 26- 27
Ayədən məlum olduğu kimi Uca Allah cinləri insandan çox- çox əvvəl yaratmışdır. Mənbələrə görə bu zaman məsafəsi iki min ili əhatə edir. Bir cinin ömrünün 700- 1000, bəzən də 1400 olduğu söylənilir. Bir cin balasının südəmər dövrü 40 il çəkir.
Cinlər atəşdən yaransa da atəş olaraq qalmadı. Eynilə insan övladının torpaq olaraq yaransa da torpaq olaraq qalmadığı kimi. Diqqət ediləsi məsələ budur ki, əgər cinlər yarandığı mahiyyətdə qalsa, onda cəhənnəm odu onu necə yandırar. Axı, o, özü oddan yaranıb.
" Sizdən əvvəl gəlib- getmiş cin və insan tayfaları ilə birlikdə atəşin içinə girin."
Əraf, 38
Gözə görünə bilinmədiyindən insan onu nə görə, nə eşidə bilir. Yalnız Peyğəmbərlər və vəlilərdən başqa. Lakin cin insanı həm görə, həm eşidə bilir. Çünki, Uca Yaradan insi, yəni insanı gözə görünən xəlq edib.
İslami rəvayətlərə görə yemək yeyərkən "bismillah"la başlamasan cinlər də yeməyə ortaq olur. Unudub sonra yadına düşsə, gərək " əvvəldən axıradək bismillah olsun" deyəsən. Bu zaman yeməyinə ortaq olan cin yeməyini qaytarır. Əks halda yeməkdən doymarsan. Yatarkən Allahın adını çəkməsən cin şeytanlar qulağını sidikləyər. O zaman insan sübh namazında yatıb qalar. Əhli sünnə mənbələrində bu mövzuda müxtəlif şəkildə nəql edilmiş rəvayətlər var ki, Həzrət Mühəmməd (s.ə.a.s.) buyurub: " İnsan yuxuya gedən zaman şeytan tək ayağını qaldırıb onun qulağına bövl edər." Burada bövl etməkdə ( sidikləməkdə) məqsəd namaz qılmaması üçün şeytanın insanın qulaqlarına ağırlıq verməsidir.
Cinlərin də gözü, qulağı, əli- ayağı var.
" Doğrudan da biz cin və insanların çoxunu ( sanki) cəhənnəm üçün yaratmışıq. Çünki, onların qəlbləri var, amma onunla ( həqiqətləri ) dərk etmirlər, onların gözləri var, lakin onunla ( ibrət üçün ) baxmırlar və onların qulaqları var, amma onunla ( haqq maarifi) eşitmirlər. Onlar heyvanlar kimi, bəlkə də ( onlardan) daha azğındırlar və onlar həmin qafillərdir."
Əraf, 179
İslami mənbələrdə cinin gözünün qırmızı, qara, mavi, bəzən də bal rəngdə ellipsvari olduğu, qulaqlarının isə xırda tüklərlə örtülü halda at, pişik qulağına bənzədiyi bildirilir. Burunu yuvarlaq olaraq üzünün ortasında yerləşir. Seyrək saçları var, müsəlman cinlərin saqqalı da olur. Uzun qollu, uzun dırnaqlı, ayaqlarının ön hissəsi geniş və ayaq barmaqları qıllarla örtülü olur. Cinin sümükləri əzələsinə nisbətən böyükdür. Lakin, rahat və cəld hərəkət edir. Daxili orqanları kiçikdir. Mədə- bağırsaq və ifrazat orqanları insanın orqanı kimi xarıcə açılır.Lakin, cinin ifrazatı kəsafətsiz, şiddətli və buxar kimidir. Kiçik ifrazatı da fışqıran buxar şəklindəddir. Ətdən dili, uzun və böyük dişləri olur. Dəriləri incə, bədənə yapışmış və az tüklü olur.Dəri rəngi müxtəlif olur.Rəngbərəng paltarlar geyinirlər. Müsəlman qadın cin örtüklü olur. Cinlər ayaqlarına papirusdan ayaqqabı geyinirlər.
Quran ayələrində insan kimi cinin də mükəlləfiyyətli bir varlıq olması təqdim edilir.
" Cin və insanları yalnız mənə ibadət etmələri üçün yaratmışam."
Zariyat, 56
Cin ibadət etməli olduğundan Qiyamət günündə insanlar kimi haqq- hesab çəkmək üçün məhşərə gətiriləcək.
" Ey insan və cin dəstələri! Tezliklə sizin (əməllərinizin hesabı ilə)lə məşğul olacağıq."
Rəhman,31
Belə çıxır ki, onların da imanlı və imansızı var. İmanlı cinlər əməlindən mükafat cənnəti, imansızlar cəhənnəmi qazanacaqlar.
" ( Allah, yaxud həmin mələk deyəcək) : " Siz də, sizdən qabaq ( gəlib) keçmiş cin və ins(an) ümmətləri içərisində oda daxil olun." Hər bir dəstə daxil olan zaman öz dindaşlarını lənətləyər. Nəhayət, orada hamısı bir- birinə qovuşan zaman sonrakılar ( tabe olmuş dəstə) əvvəlkilər ( rəhbərlər) barəsində deyərlər : " Ey Rəbbimiz! Bizi azdıranlar bunlardır, buna görə də onlara ikiqat cəhənnəm əzabı ver." Allah buyuracaq : " Hər biriniz üçün ikiqatdır və lakin, siz bilmirsiniz."
Əraf, 38
" Sənin Rəbbinin rəhm etdiyi ( iman və bilik qismət etdiyi) kəslər istisna olmaqla. Və onları elə buna görə yaratmışdır. Rəbbinin "şübhəsiz, cəhənnəmi (azğın ) cin və insanlarla büsbütün dolduracağam" kəlməsi (əzəldən ) qəti və tamam olmuşdur."
Hud, 119
Əgər söhbət imandan gedirsə bu cinləri Allaha ibadət etmək üçün tövhidə dəvət edib imanın əsasları ilə tanış etmək üçün gərək peyğəmbər olsun. Bunu Quran belə açıqlayır :
( Qiyamət günü Allah tərəfindən xitab olunacaqdır ki,) : " Ey cin və ins(an) tayfası, məgər, sizə özünüzdən Mənim ayələrimi (təkrar- təkrar) sizə oxuyan və sizi bu günkü görüşümüzdən də qorxudan peyğəmbərlər gəlmədi ?" Deyərlər : " Biz öz əleyhimizə şəhadət veririk (bəli, peyğəmbərlər gəldilər və qorxutdular) ." Dünya həyatı onları aldatdı və ( buna görə də) özlərinin əleyhinə şəhadət verərlər ki, kafir olublar."
Ənam, 130
Bu peyğəmbərlərin cinlərin özündən, yoxsa insandan olduğu sualına gəlincə görkəmli müfəssir Ə. Təbatəbai " Əl Mizan" təfsir kitabında bu ayədə peyğəmbərin cindən, yaxud insandan olduğunun dəqiq açıqlanmadığını bildirir.
Lakin, Qurani Kərim Süleyman peyğəmbəri təqdim edərkən onun cinlərin dilini bildiyini, ümumiyyətlə cinlərin onun əmrində olduğunu xəbər verir.
"... Cin tayfasından elələri də var idi ki, Rəbbinin izni ilə xidmətində işləyirdi. Onlardan hər kəs Bizim əmrimizdən boyun qaçırırdısa, ona alovlu oddan daddırırdıq."
Səba, 12
" Onlar onun ( Süleyman ) üçün istədiyi hər bir şeyi- möhkəm qəsrlər ( yaxud məbədlər və ibadət mehrabları), heykəllər, böyük hovuzlara bənzər kasalar və sabit, yerindən tərpənməyən qazanlar düzəldirdilər..."
Səba,13
İslam dini bəşəriyyətə sonuncu kamil din, peyğəmbəri Həzrət Mühəmməd (s.ə.a.s.) sonuncu peyğəmbər olaraq göndərildi. Hidayət və rəhmət olaraq Qurani Kərim nazil edildi. Müqəddəs kitabımız cinlərin də ona və Həzrət Mühəmmədə (s.) iman gətirdiyini xəbər verir.
" ( Ya Peyğəmbər!) De: " Mənə vəhy olundu ki, cinlərdən bir dəstə ( Quranı məndən ) eşidib: " Doğrudan da biz xarüqə bir Quran eşitdik- dedilər."
Cin,1
" O, doğru yola yönəldir. Biz ona iman gətirdik və biz heç kimi Rəbbimizə əsla şərik qoşmarıq."
Cin,2
" Həqiqətən, biz hidayət (kitabını ) eşitdiyimiz zaman ona iman gətirdik.Kim Rəbbinə iman gətirsə; nə
(əcrinin) azalmasından qorxar, nə də haqsızlıqdan."
Cin,13
"Şübhəsiz ki, bizdən müsəlman olan da var, bizdən yoldan çıxan da vardır; müsəlman olanlar hidayət tapanlardırlar."
" Və lakin yoldan azanlar cəhənnəmə odun olacaqlar"
Cin, 14-15
" " Allahın bəndəsi" ( " Mühəmməd ") Ona ibadət etmək üçün qalxdığı zaman , onun başı üstdə, az qala bir- birinin üstünə töküləcəklər. "
Cin, 19
" Həqiqətən, bizdən əməli saleh olan da vardır, əməli saleh olmayan da. Biz müxtəlif firqələrə ayrılmışıq."
Cin,11
Mənbələrdə iman gətirmiş cinlərin islamın müxtəlif məzhəblərinə ayrıldığı da xəbər verilir.
Əvvəldə söylədiyimiz kimi bir cinin ömrünün 700-1000, bəzən də 1400 il olduğu göstərilir. Sonunda onlar da ölümə məhkum olunurlar.Əhməd ibn Hənbəl " Müsnəd" kitabında Həzrət Mühəmməddən (s.) hədis nəql edir: " Sən elə bir Həyysən ki, əsla ölməzsən. Halbuki, cin və insanlar ölürlər."
( Davamı var)
